Paluch koślawy

(haluks, hallux, valgus)

Jest to deformacja, w uproszczeniu polegająca na zagięciu osi palucha oraz poszerzeniu obrysów przodostopia. Uważa się że dotyczy ona od 2 do 4% populacji. U około 50% pacjentów początek zmian występuje przed 20 rokiem życia. W ok. 80% deformacja występuje obustronnie. Początkowo deformacja jest niebolesna. W postaci zaawansowanej z powodu uwydatnienia głowy I kości śródstopia dochodzi do konfliktu z obuwiem.

Pojawiają się dolegliwości związane z rozwojem miejscowego stanu zapalnego w okolicy I stawu śródstopno-palcowego (MTP I), który objawia się:

  • zaczerwienieniem,
  • zwiększonym uciepleniem,
  • pieczeniem,
  • okresowo obrzmieniem i bólem.

Deformacja ma charakter postępujący, a nasilający się konflikt z obuwiem jest przyczyną narastania dolegliwości. Poza w/w stanem zapalnym dochodzi do pojawiania się dodatkowych zmian w obrębie stopy takich jak:

  • palce młotkowate,
  • szponiaste,
  • bunionette,
  • dolegliwości po stronie podeszowej stóp (metatarsalgia),
  • modzele.

Wraz ze wzrostem stopnia deformacji i czasu trwania dochodzi do rozwoju różnego stopnia zmian zwyrodnieniowych (uszkodzeń) w obrębie stawu śródstopno-paliczkowego palucha. Może to prowadzić do zmiany sposobu chodzenia i występowania dolegliwości w obrębie innych stawów kończyny dolnej oraz odcinku krzyżowo-lędźwiowym kręgosłupa. Najlepiej operować jest przed wystąpieniem zmian wtórnych. O sposobie operacji decyduje specjalista ortopedii w porozumieniu z pacjentem na podstawie badania klinicznego, RTG obu stóp w pozycji stojącej oraz własnego wieloletniego doświadczenia. Kobiety chorują częściej niż mężczyźni (9:1). Dziedziczenie od 58 do 88%.

Noszenie wysokich obcasów powoduje nasilenie zmian patologicznych.

Deformację mogą powodować choroby takie jak:

  • choroba reumatyczna,
  • toczeń układowy,
  • łuszczyca,
  • dna moczanowa i inne.